Het prentje van dokter Buijs

 

Mijn moeder droeg in haar zondagse tas naast de rozenkrans altijd een gedachtenisprentje met zich mee. Het was het prentje van Jules Buijs. Hij was jarenlang onze huisarts en heeft ons zessen ook ‘gezond en wel gehaald’.

Over mijn moeder Joke en huisarts Buijs schreef ik in mijn boek ‘Een te grote jas’ het volgende:

“Joke keek vaak in het achterhuis mee bij de geboorte van een kalfje. Maar zelf een kindje ter wereld brengen, dat is echt andere koek. Gelukkig is er de hulp van dokter Buijs. Joke en Harrie zijn blij met hem. De dokter is in het buurtdorp Maasbommel als tijdelijk huisarts gestart. Samen met zijn vrouw heeft hij de oorlog en diverse kampen overleefd. Van hogerhand vraagt men zich na de oorlog af of de Joodse dokter wel zal passen binnen de gemeenschap. Maar de bewoners lopen weg met hem. Hij voegt goed in, ook in het dorpse leven. Tegen kersttijd laat de dokter in de gemeente tal van enveloppen met een briefje van vijfentwintig gulden bezorgen bij de allerarmsten. Zij weten wie er aan hen heeft gedacht.”

Na het uitkomen van mijn boek is er een warm contact ontstaan met twee van de kinderen Buijs en hun partners. Het zijn Chedwa en Felix, inmiddels net als ik ook zeventigers. Bijzondere mensen met een bijzondere achtergrond. In gesprekken die mijn broer Jan en ik met hen hadden, bleek dat ze beiden ook wel een beetje Maasbommels zijn gebleven. Ze kennen vele namen en bijzonderheden uit het dorp.

We spraken af samen in Beneden Leeuwen de expositie ‘Joden in het land van Maas en Waal’ te bezoeken. Bij binnenkomst zagen we dat de Koosjere kook -en bakboeken die op de balie lagen, door hun broer Frans zijn geschreven.

De tentoonstelling is compact van opzet en toont de geschiedenis van de Joodse gemeenschap in West Maas en Waal. Het geeft ook een goede indruk van de Joodse tradities. Denk aan het  gebruik van de Thora (de heilige boeken van de Joden), de spijswetten (koosjer eten), de sabbat,  besnijdenis en andere typisch Joodse gebruiken. Verder is er aandacht voor joodse symbolen, zoals de Davidster en de synagoge.

Verrast bekeken we de gezinsfoto van de familie Buijs en lazen we hun familiegeschiedenis.  Op de foto zie je Chedwa en haar broer Felix voor hun familieportret. Op de foto staan ze uiterst rechts en links.

Het was een bijzondere middag. Ik realiseerde me hoe verschillend we zijn, hoe verschillend hun cultuur met de onze is. Hun geloof zit na eeuwen van praktiseren en doorleven bij wijze van spreken ‘verankerd in de genen’. Wat we met de familie Buijs gemeenschappelijk hebben, is de liefde voor de streek. Daarnaast het verlies van een vader op jonge leeftijd. Mijn vader werd 49, hun vader 45. Wat Jules Buijs betekend heeft voor ons gezin in de tijd van de ziekte van mijn vader, zullen we altijd in ons hart meedragen.

Jules Buijs is als huisarts heel belangrijk geweest voor de gemeenschap. Niet alleen vanwege de envelopjes waarover ik schrijf in mijn boek. Ook werden grote blikken met 500 speculaasjes bij gezinnen afgegeven. Die waren in de grote gezinnen meer dan welkom. Ook aan de missie werd gedacht. Het laatste midzomerfeest dat hij organiseerde ten bate van pater Schuurmans bracht een jeep op.

In veel Maas en Waalse families wordt hij nog gekend en gewaardeerd. Een aimabele man met het hart op de goede plek en met een enorme sociale betekenis voor de dorpen in West Maas en Waal.

 

Ook de tentoonstelling bezoeken?

Tot 24 april 2022 is de expositie in museum Tweestromenland in Beneden Leeuwen nog te bezichtigen. Zie voor meer info: https://www.museumtweestromenland.nl/

Interessant is ook de expositie rond het leven en werk van Ru Paré. Deze is gelijktijdig te bezoeken.